Posted in Հայոց լեզու/Գրականություն 11

Մեծապատիվ մուրածկանները

 Վեպի գլխավոր հերոսը՝ Աբիսողոմ աղան, մեծահարուստ անձնավորություն է, ով Տրապիզոնից տեղափոխվում է Կոստանդնուպոլիս։ Չունենալով հոգևոր մտահոգություն ազգի և մարդկության համար՝ նրա կյանքը պտտվում է կենսաբանական կարիքների բավարարման շուրջ: Փառասիրությունը դառնում է նրա շարժիչ ուժը՝ ցանկանալով ցուցադրել իր ունեցվածքը աշխարհին: Աբիսողոմ աղայի կերպարը մարմնավորում է նրանց, ովքեր ցուցադրում են այն, ինչ ունեն: Ճանաչվելու նրա ցանկությունը տարածվում է իր գյուղատնտեսական տնտեսությունների վրա, և նա ջանք չի խնայում դրանք հանրայնացնելու համար:

Աբիսողոմը շփվում է «մեծապատիվ մուրացկանների» հետ՝ հայկական «հոգևորության» ներկայացուցիչ, որը վտանգված է հասարակական պայմաններից։ Վեպի կենցաղային առերեւույթ երգիծանքը խորանում է ավելի լայն սոցիալական խնդիրների մեջ՝ բացահայտելով թուրքական տիրապետության տակ գտնվող հայերի գոյությունը։ Չնայած ամուսնության մտադրությամբ Պոլիս գալուն, Աբիսողոմ աղան չափազանց զբաղված է պոտենցիալ հարսնացու հանդիպելու համար և ենթադրաբար փախչում է մայրաքաղաքից:

Պարոնյանը խելամտորեն միահյուսում է Աբիսողոմ աղայի միամտությունը մուրացկանների խորամանկ բնավորության հետ՝ ստեղծելով բառախաղերով հարստացված կատակերգական դրվագներ։ Այս համադրման միջոցով վեպը ոչ միայն զվարճացնում է, այլև լույս է սփռում թուրքական տիրապետության տակ գտնվող անհատների առջև ծառացած հասարակական մարտահրավերների վրա՝ առաջարկելով երգիծական մեկնաբանություն այդ ժամանակաշրջանում հայերի կյանքի բարդությունների վերաբերյալ:

Posted in Հայոց լեզու/Գրականություն 11
  1. Խաչմերուկ
    այլազգի
    ցուցադրական
    միջանկյալ
    դասակարգային
    ածխահանք
  2. ականորսիչ
    կապուտաչյա
    դիակիզարան
    բարեսրտորեն
    վաղանցիկ
    մրցաշրջան
  3. օրենսդրական
    շքամուտք
    ակնահաճո
    տանտիրուհի
    գլուխկոտրուկ
    ջրանկարիչ
  4. խաղաշրջան
    գնդացրորդ
    բյուրեղապակե
    ողբերգակ
    կազմակերկպիչ
    մայրաքաղաքային
  1. քառյակում
  2. գործունեությամբ
  3. տեղի տվեց
  4. խաբկանք
  5. ցնծում
  6. հաղթահարելով
  7. ուսում
  8. արյունակցական
  9. տեղում
  10. հարցրեց
  11. փրփրեցնում
  12. բռնագանձվել
  13. հանձնարարել
  14. պաղպաջուն
  15. վրդովել
  16. բաժանել
  17. պճնանքի
  18. ոգևորում
  19. բռնվեք
  20. խռովվել
  21. զգացումից
  22. այլև
  23. զարկեց
  24. լուծվում
  25. շրջակա
  26. աջում
Posted in Հայոց լեզու/Գրականություն 11

Բառակազմություն

Ըմպանակ, փոխանակ, զսպանակ, ճոճանակ, ժամանակ, մրցանակ

Անվանի, ընտրանի, լեզվանի, հնգանի,ավագանի, պիտանի

Գեղանի, ընտանի, պիտանի, հրետանի, նամականի, արժանի

Տենչանք, ծփանք, զրկանք, պարծանք, հանդերձանք, համակրանք

Դավանանք, ներշնչանք, գուրգուրանք, շարադրանք, պանծանք,?

Տառապանք, մարզանք, պճնանք, նախերգանք, պերճանք, հոսանք

Լրացրու բաց թողած տառերը և կետադրիր։
Հռոմեացի զորավար Մարկոս Անտոնիոսը, տիրելով Լիբիային և Եգիպտոսին, իր մեծաքանակ զորքով արշավանք է սկսում պարթևների դեմ։
Անտոնիոսի մեջ արարիչն ասես կուտակել էր մահկանացուներին բնորոշ բոլոր այպանելի գծերը, նա ուխտադրուժ էր, արնախում և փառասեր։ Այդ ինքնահավան ու ամբարտավան այրը, պարթևներից մի լավ ջարդ ստանալով, զորքերի փրկված մնացորդներով մի կերպ ճողոպրում է, խուճապահար հասնում Հայաստան՝ օթևան խնդրելով հայոց արքա Արտավազդից։ Եթե լիներ  խորամանկ դիվանագետ, հայոց թագավորն ինքն էլ մի վճռական հարված կհասցներ և վերջնականապես կջախջախեր վաղեմի թշնամուն՝ դաս տալով նրա հաջորդներին։ Բայց լինելով բանաստեղծ՝ մարդկային կարեկցանքի ու վեհանձնության մարմնացում, ոչ միայն չի ջախջախում մազապուրծ թշվառականին, այլև ապաստան է տալիս, ամբողջ ձմեռ կերակրում զորքի սովածուկ մնացորդներին։ Մի երեկո Արտաշատի կիսաշրջանաձև թատրոնը լեփ-լեցուն էր հանդիսականներով։ Այդ օրը բեմադրվելու էր Արտավազդի Տիգրան Մեծին նվիրված թատերգությունը։ Դավադիրները հենց թատերասրահում ձերբակալում են արքային, Արտավազդին տանելով Ալեքսանդրիա՝ կնոջ և որդիների հետ միասին։

Posted in Հայոց լեզու/Գրականություն 11
  1. Աշխարհաբար դարձրու Խորենացու «Հայոց պատմությունից» հետևյալ տողերը։
    Ողբամ զքեզ, Հայոց աշխարհ, ողբամ զքեզ, հանուրց հիւսիսականաց վեհագոյն. զի բարձաւ թագաւոր եւ քահանայ, խորհրդական եւ ուսուցող. վրդովեցաւ խաղաղութիւն, ամրատացաւ անկարգութիւն. դրդուեցաւ ուղղափառութիւն, կայկայեցաւ տգիտութեամբ չարափառութիւն:

Ողբում եմ քեզ, հայոց աշխարհ, ողբում եմ քեզ, բոլոր հյուսիսային ազգերի մեջ վեհագույնդ, որովհետև վերացան թագավորդ ու քահանադ, խորհրդականդ ու ուսուցանողդ, վրդովվեց խաղաղությունը, արմատացավ անկարգությունը, խախտվեց ուղղափառությունը, հիմնավորվեց տգիտությամբ չարափառությունը։

Կարդա Լեզու նախնեաց դասագրքից «Կին ինքնահաւան եւ կամապաշտ գետատար» առակը (էջ 50՝ 27)
-Դարձրու առակը աշխարհաբար։
-Մեկնաբանիր առակը՝ ասելիքը որն է։

Կին ինքնահաւան եւ կամապաշտ գետատար

Դարձեալ այլ ոմն ունէր կին խիստ ինքնահաւան եւ կամապաշտ, եւ յորժամ անկաւ ի գետ եւ խեղդեցաւ, այրն խնդրէր զնա` ընդդէմ ջրոյն գնալով: Հարցին ցնա մարդիկ.

— Վասն է՞ ր ընդդէմ ջրոյդ խնդրէք:

Պատասխանի ետ.

— Կին իմ հանապազ էր հակառակ բերանով եւ արեամբ: Արդ զոր օրինակ առնէր ի կենդանութեանն, նոյնպէս, կարծեմ թէ, զկնի մահուանն արար: Եւ այնպէս հաւատալով, զի գնացից ընդդէմ ջրոյս:

Աշխարհաբար

Գետը ընկաց ինքնահավան և կամապաշտ կինը․

Մի մարդ ուներ խիստ ինքնահավան և կամապաշտ կին:Մի   նա ընկավ գետի մեջ և խեղդվեց նրա ամուսինը փնտրում էր նրան, ջրին հակառակ  գնալով: Մարդիկ նրան հարցրեցին Ինչու ես փնտրում ջրին հակառակ:

Նա պատասխանեց.

— Իմ կինը միշտ հակառակ էր իր խոսքով և գործով: Ինչպես անում էր կենդանության ժամանակ, կարծում եմ, որ այդպես էլ կանի մահվան: Եվ այդպես հավատալով, կգնամ ջրին հակառակ:

մեկնաբանություն՝

Կինը ամեն հարցում հակառակվում էր ամուսնուն, սակայն ամուսինը հարմար պայմաններ ստեղծվելու ժամանակ նույն վերաբերմունքը ցուցաբերեց ինչ իր կինը: Կարծում եմ ՝ խոսվում է ոչ միայն համառության և կամապաշտության մասին, այլև նրա, որ մարդկանց փոխհարաբերությունների ընթացքը, միմյանց հանդեպ վերաբերմունքի հետևանքն է, ինչպես դու ես վարվում դիմացինին, նույն ձև նա կվարվի:

Posted in Հայոց լեզու/Գրականություն 11, Անհատական նախագծեր

Ո՞վ է Պետրիտ Հալիլայը

Ծանոթացեք նկարչի հետ, ով ստեղծում է գունեղ աշխարհներ՝ լի երևակայությամբ

Պետրիտը մեծացել է Ռունիկ կոչվող փոքրիկ գյուղում։ Երբ նա 12 տարեկան էր, նա ստիպված էր փախչել ապահով տեղ, երբ Կոսովոյի պատերազմի ժամանակ նրա տունը հարձակման ենթարկվեց:

Ապրելով փախստականների ճամբարում՝ Պետրիտը նկարում էր, օգնելով ինքն իրեն հասկանալ իր տեսած սարսափելի բաները: Բայց նրա նկարները նաև օգնեցին նրան բացահայտել իր ապագայի երազանքները:

Պետրիտն ուներ յուրահատուկ երևակայություն։ Նա իրեն նկարեր էր որպես հորիզոնի վրայով թռչող թռչուն։ Նայեք նկարին, որը նա նկարել է 13 տարեկանում.

Պետրիտ Հալիլայ, “Paesaggio Fantastico” (Ֆանտաստիկ լանդշաֆտ), 1999 թ․ Նկարչի և Ջակոմո Պոլիի շնորհակալությամբ

Ո՞ր կենդանու կերպարով կնկարեք ձեզ և ինչու:

Պետրիտ Հալիլայ. Լուսանկարը՝ Անժելա Բ. Սուարես

Այժմ Պետրիտը նկարիչ է, ով ճանապարհորդում է աշխարհով մեկ։ Նա ստեղծում է գունավոր ստեղծագործություններ Կոսովոյում իր կյանքի, երևակայության, հիշողությունների և ապագայի հույսերի մասին: Պետրիտը նկարագրում է իր աշխատանքը որպես «փոքր բներ» իր պատմության և իր երևակայության համար միասին հանգստանալու համար:

Պետրիտ Հալիլաջ. Շատ հրաբխային այս կանաչ փետուրի վրա, տեղադրման տեսարան Թեյթ Սենտ Այվսում, 2021: Լուսանկարը՝ Tate Photography (Մեթ Գրինվուդ)


Ինչպե՞ս կպատմեք ձեր կյանքի պատմությունը՝ օգտագործելով ձեր սեփական պատմության առարկաները և նյութերը:

Ի՞նչ կդնեք ձեր բնի մեջ։


Նյութի հղումը՝ Who is Petrir Halilaj?

Թարգմանել է Սոնա Սահակյանը

Posted in Հայոց լեզու/Գրականություն 11

25․09․23

Ձևաբանություն. բառերի ձևաբանական խմբերը՝ նյութական իմաստ, քերականական իմաստ և վերաբերմունքային իմաստ ունեցող բառեր։ Ձևույթ. բառաձև։

Առաջադրանք.
Տրված բառերը անհրժեշտ ձևափոխումներով տեղադրիր բաց թողած տեղերում։

  1. Եվ շրջելով հայացքը՝ նայեց կապույտ արշալույսի մեջ թաթախուն, երկնքի մեջ ճախրող թռչուններին։
  2. Նա վերադառնում էր տուն, կանանց շտապով ձի նստեց և ճանապարհ դրեց,իսկ ինքը մնաց գյուղում՝ զինված սպասելով թշնամու գալստյանը։
  3. Խորշոմած ճակատը սեղմած ծնկին,ձեռքերը հյուսելով մրրկածեծ գլխի վրա՝ հոգնած ու հուսաբեկ ընկավ դռան առջև և սպասեց դրա բացվելուն։
  4. Ի վերջո կըմբռնի, որ ստիպված է դուրս ելնել, այլապես պիտի ջախջախվի ու թաղվի պատերի ու ձեղունի ծանր գերանների տակ։
  5. Քույր ու եղբայր վաղուց նստած են իրենց հին տան առջև՝ կեռասի չորացած ծառի տակ, որի դժգույն տերևները մեղմորեն թափվում էին նրանց վրա։
  6. Գնացքը դանդաղ սահեց, իսկ կառամատույցին կանգնած երիտասարդը, ձեռքերը գրպանը, ոտքերը լայն բացած, անտարբեր դիտում էր նրա աստիճանաբար արագացող ընթացքը։
  7. Դաժան էր պատժի հրամանը․ խիստ կայսրը սպառնալիքով հրամայեց ՝ պատերի քարերն այնպես ագուցել, որ երկու քարերի միջև անհնար լինիի նույնիսկ ասեղ խրել։
  8. Դժվարանում եմ ասել՝ ինչքան ժամանակ է անցել նրա գնալուց հետո․ Ժամանակի զգացողությունը կորել է և այլևս չեմ պատկերացնում, թե ինչ պիտի անեմ առանց նրա։
Posted in Հայոց լեզու/Գրականություն 11

14․09․23

Առաջադրանքներ

Գտիր տրված բառերի բացատրությունները․

Գոռ, հոռի, ահեղ, ատաղձ, պնակ, աճյուն, կխտար, մախաթ, բուրյան, հախուռն, բարունակ, ասվյա, հուռթի, զեղծ, վաղորդայն, նաժիշտ, գեղջուկ, պապանձվել, երկբայել, սրտմտել, ընդարմանալ, լլկել, բոկոտն, հեղգ, բարկ, բոսոր, գիրթ, գիրգ, հանուր։

Գոռ-ահեղ

Հոռի- վատ, անպետք

Ահեղ-ահարկու , վսեմ

Ատաղձ-նյութ,շինվաանյութ

Պնակ- ափսե

Աճյուն-դի, դիակ

Կխտար- եղնիկ,

Մախաթ-ասեղ, հերյուն

Բուրյան- բուրավետ

Հախուռն- համարձակ, խիզախ

Բարունակ- սերունդ տվող

Ասվյա-

Հուռթի-ոռոգովի, ջրվող

Զեղծ-ապօրինի

Վաղորդյան- առավոտյան տեղի ունեցող

Նաժիշտ-սպասավորուհի

Գեղջուկ-ռամիկ, գյուղացի

Պապանձվել-լռել,լալկել

Երկբայել- տարակուսել

Սրտմտել-անհանգստանալ

Ընդարմանալ-անզգայանալ

Լլկել-չարչարել

Բոկոտն-ոտաբոբիկ

Հեղգ-ծույլ

Բարկ-թեժ

Բոսոր-կարմիր

Գիրթ-շեշտակի

Գիրգ-փափուկ

Հանուր-ընդհանուր

Posted in Հայոց լեզու/Գրականություն 11

12․09․23

Համտեսում ենք համաշխարհային գրականություն.

  • Ներկայացրու ընկերներիդ նախորդ նյութի շուրջ գրառումդ։
  • Կարդա այսօրվա համար նախատեսված նյութը՝ Գաբրիել Գարսիա Մարկես. «Ինչ-որ կարևոր բան տեղի կունենա այս գյուղում»։
  • Պաշտպանիր կամ հերքիր դրույթներից յուրաքանչյուրը.
    ա) Մենք ենք մեր շուրջը կատարվող իրադարձությունների հեղինակները
    բ) Ինչ լինելու է, կլինի, մարդիկ իշխանություն չունեն իրենց շրջապատում կատարվող երևույթների վրա։

Ես չեմ կարող կոնկրետ ընտրել դրանցից մեկը, քանի որ երկուսն էլ ունեն որոշակի կապ, ուստի անհնար է մեկը մերժել կամ համաձայնվել միայն մեկի հետ: Մենք միշտ չէ, որ կարող ենք վերահսկել այն, ինչ տեղի է ունենում մեզ հետ, բայց մենք միշտ կարող ենք որոշել, թե ինչպես ենք արձագանքում դրան: Մեր պատասխանը մեր պատասխանատվությունն է, դա ընտրություն է։
Այս տարբերակումը կարևոր է, քանի որ որքան էլ մենք փորձենք, որքան էլ տխրեն, հիասթափվենք, մատնվենք խուճապի և այլն, մենք չենք կարող փոխել այն բաները, որոնք դուրս են մեր վերահսկողությունից: Կյանքը անցկանցնելով անկառավարելիին կառավարելու փորձերի մեջ, անկասկած, դառնություն, հիասթափություն և անիմաստ ջանքեր է ուղեկցվում: Մյուս կողմից, կյանքը, որը կենտրոնացած է անել այն, ինչ կարող ենք մեր ունեցածով, շատ ավելի հավանական է, որ լինի արդյունավետ, արդյունավետ, զորացնող և միասին ավելի կառուցողական:

  • Տեղեկություններ գտիր «մոգական ռեաիզմ» երևույթի մասին։ Տեքստում գտիր մոգական ռեալիզմին հատուկ տարրերը։

Մոգական ռեալիզմ, ժանր է, որտեղ մոգական տարրերը սովորական, ռեալիստիկ միջավայրի բնական մաս են կազմում։ Չնայած ավելի հաճախ այն համարվում է գրական ժանր, հանդիպում է նաև կինոյում և վիզուալ արվեստում։

Մոգական ռեալիզմի օրինակներից է, երբ կերպարներից մեկն ապրում է սերնդեսերունդ, և ոչ ոք նրա գոյությունը հարցականի տակ չի դնում։ Առաջին հայացքից պատմությունը մոգական տարրեր չի պարունակում, և ամեն ինչ կատարվում է իրական միջավայրում, բայց այդպիսի կերպարը խախտում է իրական աշխարհի կանոնները։ Հնարավոր է՝ հեղինակը կերպարի իրական կյանքի մասին մանրամասներ հայտնի, ինչպիսին է ծննդյան թիվը։ Որոշ այլ փաստեր հնարավորություն են տալիս որոշել նրա տարիքը, ինչի արդյունքում ստացվում է, որ կերպարն ապրում է ավելի քան երկու հարյուր տարի։ 

  • Տեղեկություններ գտիր Գաբրիել Գարսիա Մարկեսի մասին (կնսագրությունը, ասույթները, նրա ստեղծագործությունների վերլուծություններից հետաքրքիր հատվածներ)։

Գաբրիել Գարսիա Մարկեսը (1927 – 2014) կոլումբիացի գրող էր, ով կապված էր պատմողական գեղարվեստական ​​գրականության մոգական ռեալիզմի ժանրի հետ և վերագրվում էր լատինաամերիկյան գրչության աշխուժացմանը: Նա արժանացել է գրականության Նոբելյան մրցանակի 1982 թվականին՝ մի շարք ստեղծագործությունների համար, որոնք ներառում էին «100 տարվա մենություն» և «Սերը խոլերայի ժամանակ» վեպերը։

  • Աշխատանքդ գրառիր բլոգում։ Էսսե գրիր կարդացածդ պատմվածքի շուրջ։

  • Պատրաստվիր ներկայացնելու քո սիրած հեղինակին։
Posted in Հայոց լեզու/Գրականություն 11

11․09․23

Գտիր տրված բառերի բացատրությունները.

Անրջել, գանահարել, աղերսել, ամիճ, անթացուպ, կռուփ, ակութ, գեղմ, գուղձ, ամեհի, ուրույն, զգլխիչ, բագին, բավիղ, անդաստան, ակոս, նոխազ, վեմ, ազնավուր, աստանդական, ասպնջական, բեղուն, արամբի, ստերջ, տխեղծ։

  • անրջել-անրջանքի մեջ ընկնել, երազել
  • գանահարել-սաստիկ ծեծել, գանակոծել
  • աղերսել-թախանձագին աղաչել, ողոքել
  • ամիճ-աղանդեր, զանազան մրգերի խառնուրդ
  • անթացուպ-հենակ, ցուպ, որին հենվելով քայլում են կաղերը կամ ոտքը կտրած մարդիկ
  • կռուփ-բռունցք
  • ակութ-փոքրիկ թոնիր, կերակուր եփելու օջախ
  • գեղմ-բուրդ
  • գուղձ-կոշտ հողակտոր
  • ամեհի-անսանձ, անզուսպ, կատաղի
  • ուրույն-յուրահատուկ, ինքնահատուկ, առանձնահատուկ, առանձնակի
  • զգլխիչ-գլխին խփող, հարբեցնող
  • բագին-զոհասեղան, զոհարան
  • բավիղ-լաբիրինթոս
  • անդաստան-դաշտ, արտ, հանդ
  • ակոս-երկար գծաձև փոս հողի վերին շերտում, որ բացում է խոփը
  • նոխազ-արու այծ
  • վեմ-միակտոր պինդ քար, սալաքար, ապառաժ
  • ազնավուր-ազնիվ, ազնվական
  • աստանդական-այս ու այն կողմ ընկած, թափառական, օտարության մեջ գտնվող
  • ասպնջական-հյուրընկալ, վանատուր, եկվորին օթևան տվող
  • բեղուն-արգասալից, պտղաբեր, բեղմնավոր
  • արամբի-մարդու գնացած, ամուսնավոր (կին)
  • ստերջ-չծննդաբերող, ծնունդ չունեցող՝ չտվող, ամուլ, անպտուղ (առավելապես կենդանիների մասին)
  • տխեղծ-պակասավոր, արատավոր

Տրված շարքերից ընտրիր հոմանիշային զույգերը (6 զույգ)։

  • թախանձել-աղերսել
  • անրջել-երազել
  • ժխտել-բացասել
  • գանահարել-խարազանել
  • գոտեպնդել-քաջալերել
  • անվանարկել-վարկաբեկել
  • ժխոր-աղմուկ
  • գավաթ-բաժակ
  • հենակ-անթացուպ
  • ասպարժ-վահան
  • բռունցք-կռուփ
  • խումբ-բույլ
  • ակութ-օջախ
  • գուղձ-հողակոշտ
  • բուրդ-գեղմ
  • փետուր-բմբուլ
  • հանդերձ-տարազ
  • բար-պտուղ
  • առանձնահատուկ-ուրույն
  • արբեցնող-զգլխիչ
  • աղիողորմ-լալագին
  • բեղուն-արգասավոր
  • ամպագոռգոռ-որոտաձայն
  • կեղծ-բռնազբոսիկ
  • զիստ-ազդր
  • բագին-զոհասեղան
  • բավիղ-լաբիրինթոս
  • ազդակ-խթան
  • զորք-բանակ
  • հանդ-անդաստան
  • ուռուցք-այտուց
  • այծ-նոխազ
  • ապաշխարանք-քավություն
  • պաշտպան-ապավեն
  • ապառաժ-վեմ
  • ապուր-ճաշ
  • առևանգել-հափշտակել
  • ամբաստանել-մեղադրել
  • բերկրել-հրճվել
  • հառնել-բարձրանալ
  • ամոքել-սփոփել
  • փթթել-բարգավաճել
  • պարտադրել-ստիպել
  • հեկեկալ-արտասվել
  • գժդմնել-խոժոռվել
  • գոտեպնդել-խրախուսել
  • բաղդատել-համեմատել
  • բաղձալ-տենչալ
  • ալ-բոսոր
  • ծավի-բիլ
  • անմշակ-խոպան
  • դժգույն-աղոտ
  • թեժ-բորբ
  • մեկուսի-առանձին
  • արի-կտրիճ
  • զգոն-աչալուրջ
  • ամբարտավան-մեծամիտ
  • ալևոր-զառամյալ
  • կայտառ-առույգ
  • պարկեշտ-առաքինի
  • հանդ-արոտավայր
  • վաղորդայն-արևածագ
  • ժայռ-ապառաժ
  • արյունահեղություն-նախճիր
  • նզովք-անեծք
  • ատոմ-հյուլե
  • ամբարտակ-պատնեշ
  • բնագավառ-ասպարեզ
  • շավիղ-արահետ
  • այրուձի-ասպախումբ
  • ավյուն-եռանդ
  • պալատ-ապարանք
  • արտասանել-ասմունքել
  • առկայծել-փայլփլել
  • արատավորել-աղարտել
  • ագուցել-ամրացնել
  • ակնածել-պատկառել
  • աղանձել-բովել
  • պճնվել-զարդարվել
  • ահաբեկվել-զարհուրել
  • պրծնել-ազատվել
  • գգվել-փաղաքշել
  • դյութվել-հմայվել
  • հուզվել-ալեկոծվել
  • բերրի-արգավանդ
  • տխեղծ-արատավոր
  • ստերջ-ամուլ
  • այլևայլ-զանազան
  • հոյակապ-հիանալի
  • ժամանակակից-արդիական
Posted in Հայոց լեզու/Գրականություն 11

08․09․23

Բառագիտություն. իմաստաբանություն և բառակազմություն
Առաջադրանքներ

Բառերի խմբերից ընտրել հոմանիշները։ Բացատրել դրանց իմաստային կամ կիրառական նրբությունները։

  • դրասանգ(գոյական)-թարմ ոստերից ու ծաղիկներից պատրաստված հյուսակ, որով զարդարում են դռները, պատուհանները, պատշգամբները և այլն
  • երիվար(գոյական)-հեծնելու ձի, նժույգ
  • անդուլ(ածական)-դուլ՝ դադար չունեցող, անդադար, անընդհատ, միալար
  • անհողդողդ(ածական)-չտատանվող, աներեր, հաստատուն
  • անգո(ածական)-գոյություն չունեցող, չգո, անհայտ
  • անըստգյուտ(ածական)-անթերի, կատարյալ, անպարսավելի
  • առինքնել(ներգործական բայ)-դեպի իիեն ձգել, գրավել, հրապուրել
  • խծուծել(ներգործական բայ)-խծուծով անցք՝ ճեղք կալնել
  • կարապետ(գոյական)-տվյալ բնագավառի, գործի առաջին ներկայացուցիչը, ճանապարհ բացող, առաջնորդող
  • առհավատչյա(գոյական)-գրավական, երաշխիք; (փոխաբերական) հավատարմության ապացույց
  • աղեղվել(չեզոք բայ)-աղեղի նման լարվել; օդի մեջ աղեղ գծել, թռիչքով աղեղնաձև կիսաշրջան գործել։

Տրված շարքերից ընտրիր հոմանիշային զույգերը

  • գավաթ-ըմպանակ
  • տենդ-դողէրոցք
  • նստվածք-մրուր
  • գոմ-փարախ
  • թել-դերձան
  • նախասրահ-գավիթ
  • յասաման-եղրևանի
  • նախճիր-եղեռն
  • սյուք-զեփյուռ
  • նժույգ-երիվար
  • եղեգն-շամբ
  • դրասանգ-ծաղկաշղթա
  • անդուլ-անդադար
  • մաքուր-անապական
  • անիրավ-անարդար
  • համր-անբարբառ
  • տհաճ-անհրապույր
  • արտառոց-անհեթեթ
  • զտարյուն-անխառն
  • անհողդողդ-աներեր
  • անսահման-ավերջ
  • դժնի-անագորույն
  • անտերունչ-բարձիթողի
  • անգո-անիրական
  • բովել-խարկել
  • սփրթնել-գունատվել
  • դաջել-դրոշմել
  • գռփել-թալանել
  • աղճատել-աղավաղել
  • թովել-առինքնել
  • ենթարկել-հպատակեցնել
  • տարորոշել-զանազանել
  • երկմտել-տարակուսել
  • կապակցել-զուգորդել
  • երկնել-ծնել
  • զօծել-պատել
  • կարապետ-առաջնորդ
  • ընկնավոր-դիվահար
  • քաջք-դև
  • ըմբիշ-գոտեմարտիկ
  • գզիր-կատարածու
  • դշխո-թագուհի
  • մերժում-բացարկ
  • բերկրանք-հրճվանք
  • բնօրրան-հայրենիք
  • երաշխիք-առհավատչյա
  • բաղձանք-իղձ
  • բեկում-շրջադարձ
  • ապաշնորհ-անձիրք
  • ակնհայտ-անթաքույց
  • անամոք-անսփոփ
  • անխաթար-անվնաս
  • անպատկառ-անամոթ
  • տարտամ-անորոշ
  • միալար-անընդհատ
  • անտեսված-բարձիթողի
  • անսայթաք-անգայթ
  • ապիկար-անճարակ
  • անվանի-կարկառուն
  • անարգ-ստոր
  • այլասերել-բարոյազրկել
  • աղեղվել-կորանալ
  • ծաղրել-հեգնել
  • ասպատակել-արշավել
  • հարգել-ակնածել
  • սարսափել-ահաբեկվել